Vlaams regeerakkoord gewikt en gewogen

Een cocktail met minder smakelijke kanten

Oef! Er is een Vlaamse regering én een Vlaams regeerakkoord. Nadat het stof van de verkiezingen van 26 mei wat is gaan liggen en iedereen wat van de shock is gerecupereerd, tracht de politiek, althans in Vlaanderen, Brussel, Wallonië en in de Duitstalige gemeenschap, over te gaan tot de orde van de dag. De kaarten zijn opnieuw geschud en de regerende politici zijn ervan overtuigd dat ze met het bereikte regeerakkoord de juiste antwoorden bieden op wat de kiezer op 26 mei heeft willen duidelijk maken. Tenminste, dat is de boodschap die de bewindslieden na het sluiten van het Vlaamse regeerakkoord probeerden te doen geloven.

Volgens een handig uitgekiend scenario werden eerst de principes en positieve intenties bekendgemaakt. Iets later volgden dan de cijfers. Het werd duidelijk dat nieuwe investeringen vooral moeten worden gefinancierd door besparingen. Is dat een verkeerd signaal? Niet per definitie altijd, maar de vraag is natuurlijk wel wie het slachtoffer wordt van de besparingen.

Goeie en slechte dingen

Het Vlaams ACV heeft, voor zover mogelijk , het regeerakkoord beoordeeld op zijn merites en kwam tot de conclusie dat er goeie en slechte dingen in staan. Dat zal wellicht altijd zo zijn. Een regeerakkoord zal nooit een vakbondstekst zijn en is altijd een politiek compromis van partijen die er elk hun waarheid in willen en die dat ook trachten te realiseren in verhouding tot hun politiek soortelijk gewicht. Vanuit deze premisses weet je hoe een reageerakkoord dan klinkt en dat sluit meestal niet aan bij alles waar een samenleving nood aan heeft.
De investeringen in zorg en welzijn belangen ACV Puls sterk aan omdat dit rechtstreeks impact heeft op de non-profitsectoren waar wij de belangen van vele duizenden werknemers en de bevolking behartigen. We zijn tevreden met elke euro die gaat naar zorg en welzijn, ook al zijn de ambities te laag en willen we uiteraard zien hoe de middelen precies zullen worden ingezet en hoe de vakbonden daarbij betrokken zullen worden. Goed betaalde werknemers zijn noodzakelijk voor een goeie dienstverlening, zorg en service. Dat staat uiteraard niet op die manier in het regeerakkoord.
Werk en economie, de jobbonus voor de laagste inkomens, de betrokkenheid van het sociaal overleg, de participatie van het middenveld: dat zijn stuk voor stuk punten waar we als vakbond dagelijks voor op de bres staan.
Klimaat, armoede, integratie, mobiliteit zijn stuk voor stuk thema’s die ons als sociale beweging raken en waar we vanuit onze missie als vakbond ook onze eigen kijk op hebben. Onze missie laat zich tot nader order nog altijd lezen als ‘ACV Puls komt op voor meer en sterkere rechten voor werknemers (in de breedst mogelijke betekenis) en daarbij zijn sociale rechten onze leidraad. Wij bepleiten ook een democratische samenleving , een solidaire samenleving en een rechtvaardige samenleving’.

Met deze bril lezen we dus dit Vlaams regeerakkoord. Als de lezing van de verkiezingsuitslag dan wordt herleid tot het verhaal van ‘We moeten wat socialer zijn maar ook wat rechtser, want dat is wat de kiezer wil’, dan krijg je toch een beangstigende en minder smakelijke cocktail.

Verrechtsing

Samen met het hele ACV zullen we goeie intenties in dit regeerakkoord ondersteunen en mee uitdragen. Dit regeerakkoord ambieert sociale keuzes maar bevordert evengoed een verrecht­sing van de samenleving. Onrechtvaardigheid en een gevaarlijk schuivende verrechtsing zullen we blijven bestrijden, en daar raken we een pijnlijke snaar.
Elke regering moet worden beoordeeld op haar daden. Om ACV-voorzitter Marc Leemans te citeren: “De kleur van de kat maakt ons niets uit, wel of ze muizen vangt of niet”.

Middenveld

Dit Vlaamse regeerakkoord stemt ons dus hoopvol én bezorgd, heel erg bezorgd. Daarom heeft ACV Puls in augustus al zijn bekommernissen over de rol van het middenveld geuit samen met 102 andere middenveldorganisaties. De afschaffing van het Minderhedenforum zou te maken hebben met ‘een bekommernis om inclusie’. Het regeerakkoord stelt namelijk dat het beoogde integratiebeleid streeft naar een inclusieve samenleving, en dat steun aan ‘parallelle initiatieven’, gebaseerd op herkomst of levensbeschouwing, haaks staan op die inclusiviteit en dus niet langer zullen worden ondersteund. Ai!
Het is onze overtuiging dat belangenbehartigers en vertegenwoordigers van kansengroepen ondersteunen de inclusie precies bevordert. Overheidssteun voor en samenwerking met het middenveld is zelfs een fundamentele voorwaarde voor een inclusieve samenleving. Inclusie betekent immers dat iedereen als volwaardige burger participeert in alle domeinen van de samenleving. Dat doel bereiken we alleen door drempels waar specifieke doelgroepen op botsen zichtbaar te maken en systematisch weg te werken. Dat is precies wat gelijkekansen- en aanverwante organisaties doen: structurele drempels opsporen en oplossingen aanbieden. De vakbond is van mening dat een beleid dat gelijke kansen creëert voor kwetsbare groepen, ook positief is voor burgers in een sterkere positie. Zonder slagkrachtige gelijkekansenorganisaties worden structurele drempels en discriminatie niet langer opgespoord en aangekaart, laat staan bestreden.
Zonder de talrijke middenveldorganisaties, belangenbehartigers en spreekbuizen wordt elke burger een eiland, iemand die zelf maar moet zien te overleven wanneer zijn rechten worden ingeperkt. Het gelijkekansen- en integratiemiddenveld ontmantelen in plaats van versterken is nefast voor de inclusieve samenleving en voor de democratie waar we naar streven. Middenveldorganisaties zijn de brug, de onmisbare schakels tussen individuele burgers en beleid. Ze bewaken en verdedigen onze grondrechten, luisteren naar individuele burgers en brengen hun stem bij beleidsmakers. Een Vlaamse regering die de bezorgdheden van mensen ernstig neemt, erkent en steunt deze organisaties als volwaardige partners om samen doeltreffend beleid te ontwikkelen, een beleid dat niet over maar mét mensen wordt gemaakt.
Wie het gelijkekansen- en integratiemiddenveld wil afbreken in plaats van versterken is geen voorstander van inclusie, en handelt niet in het algemeen belang.

Hart boven Hard

Ondertussen onderschreven we ook de alternatieve regeringsverklaring van Hart boven Hard die pleit voor een warme, solidaire en verdraagzame inclusieve samenleving met respect voor grondwettelijke rechten van elke burger. Je kan ze integraal lezen op www.acv-puls.be.
Elke politieke verkiezing is de oogst van een voorbije periode maar zet ook aan tot hoop op een betere toekomst. Elke toekomst wordt gemaakt door mensen en een breed middenveld helpt de kleur en de warmte van die toekomst te bepalen. Omarm dat rijke middenveld en haal het niet langer onderuit. Zien of een nieuw federaal regeerakkoord anders kleurt en in ieder geval benieuwd wanneer we er de kleur van te zien krijgen. Voor ACV Puls is groen prima, want dat is de kleur van de hoop.