Jobverlies bij KBC. Welzijn werknemers moet centraal staan

De bankverzekeraar KBC wil, gespreid over drie jaar, 1.400 jobs laten verdwijnen in België en 400 contracten van ‘externen’ – vooral IT’ers en mensen met een interimcontract –stopzetten. Bij de Tsjechische dochter CSOB sneuvelen zo’n 750 banen. Dit alles zonder gedwongen ontslagen. Vic Van Kerrebroeck en Dirk De Backere leggen uit wat er precies aan de hand is bij KBC.

Vic Van Kerrebroeck, vakbondssecretaris van ACV Puls: “Deze reorganisatie is op zich niet zo verbazingwekkend. Een bank als ING zette in 2016 de toon met de aankondiging van een drastische herstructurering, die deels te maken had met de digitalisering in de sector. KBC is onderhevig aan dezelfde trends. Ook zij hebben te veel personeel en hebben deels anders skills nodig. En ook bij KBC werd het mes duchtig gezet in het kantorennet”.

Dirk De Backere, hoofdafgevaardigde van ACV Puls bij KBC: “Much ado about nothing, was een reactie die ik van veel collega’s bij de bank hoorde. Ons bedrijf is al langer in een permanente staat van reorganisatie, en dat proces loopt gewoon voort. KBC plakt er nu wel precieze aantallen op, wat vroeger minder gebeurde”.

“De bank moest uiteindelijk wel iets zeggen want de geruchten begonnen enorme proporties aan te nemen. ING zette inderdaad de maatstaf met zijn reorganisatie van enkele jaren geleden. Wellicht hoopten sommige KBC’ers dat het bedrijf veel geld zou uittrekken om mensen thuis te laten zitten. Dat is niet gebeurd”.

Ingewikkelde realiteit

Vic: “De realiteit is wel ingewikkeld. Sommige werknemers zien het niet zitten om nog elders aan de slag te gaan. Anderen hebben geen zin meer. Nog anderen willen wel iets anders proberen als ze een goeie begeleiding krijgen”.

Dirk: “Mentale fitheid is ook van groot belang. Ik heb nog altijd de mentale fitheid van een dertiger, ook al ben ik een stuk ouder. Je moet ervoor openstaan om voortdurend bij te blijven, zo blijf je intern inzetbaar. Uiteraard zijn er collega’s die snakken naar een goede eindeloopbaanregeling, ik versta dat perfect. Maar we moeten ons ook afvragen hoe we anderen zo goed mogelijk aan het werk kunnen houden”.
“Wie lang bij KBC heeft gewerkt, lijdt soms aan het goudenkooisyndroom. Zulke werknemers hebben heel wat opgebouwd aan voordelen. Weggaan is dan niet altijd zo makkelijk. Het Minervaplan van KBC geeft werknemers de kans om binnen en zelfs buiten de bank iets anders te gaan doen. Sinds kort wordt dit nog aangevuld met het sectorproject rond ‘talentmobiliteit’. Ook KBC doet daaraan mee om werknemers met de nodige ondersteuning optimale kansen te geven om in andere sectoren aan de slag te gaan”.

Ons Recht: Ceo Johan Thijs schermt met het KBC Jobcenter, dat werknemers die hun job verliezen moet helpen om intern iets anders te gaan doen of elders werk te vinden. Maar dat Jobcenter is eigenlijk al verzadigd, zegt de liberale vakbond?

Dirk: “Het is totaal onjuist dat het Jobcenter verzadigd zou zijn. Er zaten nog nooit zo weinig collega’s bij dat Jobcenter. Maar dat zal wel veranderen met de aangekondigde reorganisatie. Het ACLVB maakt de mensen gewoon bang”.

Kritiek van politiek

Ons Recht: Een deel van de politiek reageerde erg kritisch op de reorganisatie bij KBC. Met de bedenking dat het allemaal weer draait om de aandeelhoudersbelangen. Bovendien is KBC nu al bij de winstgevendste banken in Europa, met een rendement op het eigen vermogen van circa 16%?

Vic: “We moeten niet flauw doen. KBC is inderdaad bij de rendabelste banken. Johan Thijs heeft sommige dingen heel goed gedaan, bijvoorbeeld het al genoemde Minervaplan; hij maakte vooral de bank klaar voor de toekomst. Maar als vakbond maken we ons uiteraard zorgen om de dalende tewerkstelling en de stijgende werkdruk. En natuurlijk zijn we niet tevreden als er jobs worden verschoven naar lageloonlanden als Bulgarije en Tsjechië. Een goed rendement halen is belangrijk, maar hoe ver moet een bedrijf daarin gaan? Wat is wenselijk, en wat is nog maatschappelijk aanvaardbaar?”
Dirk: “Ooit zei onze directie dat ze niet langer Belgische lonen wilde betalen voor gewone routinejobs. Positief is wel dat KBC werk zoveel mogelijk binnen de eigen groep houdt, zij het dan in lageloonlanden. Het is alleszins goed dat het bedrijf zich voorbereidt op de toekomst”.
“Met de vakbond moeten we nu de werknemers begeleiden die hun werk kwijtspelen. We moeten ook denken aan wie buiten de operatie blijft. Het kan niet de bedoeling zijn om het aantal burn-outs de pan te zien uit swingen”.

Ergernis bij klanten

Ons Recht: Bij veel klanten werkt de aanpak van de banken danig op de zenuwen. Jarenlang zijn ze gepusht om aan digitaal bankieren te gaan doen, het aantal kantoren gaat pijlsnel naar beneden, geldautomaten vind je veel minder dan vroeger. Hebben jullie begrip voor de ergernis bij het cliënteel?

Dirk: “Ik versta die ergernis, maar vaak klagen klanten over het sluiten van een kantoor waar ze sowieso niet meer passeren. Sommige automaten zijn niet te handhaven als daar te weinig klanten opduiken. Vroeger had KBC heel veel kleine kantoortjes die niet altijd de juiste service konden geven”.
Vic: “De technologische evolutie maakt bankieren makkelijker, maar je moet dan wel méé zijn. Ik zie een tweedeling in de maatschappij: voor de grote massa geven banken een doe-het-zelf digitaal basispakket, klanten met grote vermogens worden bijzonder in de watten gelegd door persoonlijke adviseurs, mensen dus die permanent beschikbaar zijn. Als we praten over het sluiten van kantoren, is er natuurlijk ook de kwestie van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van een bank”.

“Ons Recht: “Wij willen niet het Nokia van de banken worden”, zei topman Thijs ooit. Wat bedoelde hij daarmee?

Dirk: “Het Finse Nokia was gedurende vele jaren dé referentie voor gsm’s. Maar de concurrentie nam sterk toe en Nokia was niet alert genoeg. Het bedrijf werd zo van het veld gespeeld. In de financiële sector beweegt er ook van alles. De traditionele banken krijgen af te rekenen met Google, Amazon, Facebook of Apple, met onlinewinkels à la Alibaba, met pure onlinebanken én met technologiebedrijven die zich in de financiële sector wagen. Thijs is vooruitziend omdat hij beseft dat KBC mee moet evolueren en genoeg slagkracht moet ontwikkelen, ondanks zijn grote dimensies en de zware regels”.

Prijs van dienstverlening

Ons Recht: De lage rentes spelen de banken veel parten, om nog te zwijgen van de klanten die voor hun spaargeld niet meer worden beloond? En de banken proberen hun tarieven op te trekken?

Dirk: “Ik heb nooit begrepen waarom banken geen geld zouden mogen vragen voor hun dienstverlening. Is 3 euro kosten per maand écht zo duur? Er is wel een probleem langs de inkomstenkant: de banken boeken te weinig inkomsten, ze zitten op vele miljarden euro’s deposito’s maar kunnen er vaak niks productiefs mee doen. En veel consumenten klampen zich vast aan hun spaarboekjes, we krijgen ze niet meer aan het beleggen”.
“Door de nieuwe Europese richtlijn voor betaaldiensten (‘PSD2’) krijgt een hoop spelers toegang tot financiële gegevens, voor zover de klanten daarmee akkoord gaan. Dat is ook een bedreiging voor de traditionele banken. Noodgedwongen zullen ze bijkomende diensten ontwikkelen: de verkoop van trein- of bustickets, het versturen van een aangetekende e-mail, parkeerdiensten, het huren van deelfietsen. Ze zullen een heel ecosysteem van diensten moeten uitbouwen om zo de klant maximaal aan zich te binden. KBC en Belfius staan op dat vlak het verst”.

Bedrijfscao

Ons Recht: Eind dit jaar loopt de bedrijfscao bij KBC af. Jullie moeten dus onderhandelen over een nieuwe cao. Er is speculatie dat de directie een (soort) tewerkstellingsgarantie zal koppelen aan meer flexibiliteit bij de werknemers?

Vic en Dirk: “Wij willen de huidige cao actualiseren. Dan praat je bijvoorbeeld over een goed kader voor blijvers en vertrekkers en een goed evenwicht tussen werk en privéleven. Of nog, over goede eindeloopbaanregelingen. Als vakbond willen we zoveel mogelijk invloed hebben op alle begeleidingsmaatregelen”.
“Op het vlak van flexibiliteit wil KBC op kleine schaal experimenteren met zondagwerk. Om bijvoorbeeld te achterhalen in welke mate er ook op zondagen woningkredieten kunnen worden verkocht aan klanten”.

Ons Recht: Welke boodschap hebben wij als vakbond voor de werknemers van KBC, zowel de vertrekkers als de blijvers?

Dirk: “Voor beide groepen willen we zo gunstig mogelijke afspraken uit de brand slepen. Cao’s zijn bij KBC de normaalste zaak van de wereld geworden, onder meer door het solide werk van ACV Puls. Het is belangrijk om dat te beseffen. Als er geen sterke vakbond meer zou zijn, zouden velen hun ogen wijd opentrekken”.