Volgehouden vakbondswerk werpt vruchten af
De werknemers van de ziekenhuizen en de thuisverpleging worden de jongste weken herhaaldelijk met termen als ‘IFIC’, ‘functieclassificatie’ of ‘deltaloon’ om de oren geslagen. Tijd voor een verhelderend gesprek hierover met Wim Hardy. Wim is vakbondssecretaris van de LBC-NVK in West-Vlaanderen, maar is sinds 2002 actief betrokken bij de voorbereiding van een nieuwe functieclassificatie. Hij is ook de voorzitter van de vzw IFIC.
“IFIC staat voor Instituut voor functieclassificatie, een vzw die is opgericht in 2002”, vertelt Wim. “Die vzw wordt beheerd door werkgevers en werknemers en ondersteunt en ontwikkelt nieuwe functieclassificaties in de non-profit. Bij IFIC lopen momenteel heel wat projecten: de Vlaamse sectoren (denk aan opvoedingsinstellingen en gehandicaptenzorg), de federale sectoren (zoals ziekenhuizen en thuisverpleging), de woonzorgcentra (rusthuizen) en de revalidatiesector. Binnenkort wordt met zelfs met een project gestart voor de openbare non-profit. Het meest actuele project is dat van de federale sectoren. Tussen januari en juni voeren we daar een nieuwe functieclassificatie in, en die zal effecten hebben op meer dan 150.000 werknemers. Iets unieks! Nog nooit werd in ons land een functieclassificatiesysteem ingevoerd voor zo’n grote groep werknemers.”
Ons Recht: Was die nieuwe functieclassificatie dan zo nodig?
Wim: “Jazeker! Het gaat niet alleen over functieclassificatie maar ook over een nieuwe verloning. De huidige classificatie is meer dan 40 jaar oud en we moeten eerlijk erkennen dat die niet echt doordacht is tot stand gekomen. Destijds werd gewoon gekeken wat er in de openbare sector gold, en dat systeem werd dan klakkeloos overgenomen. In de oude classificatie is nog sprake van jobs als ‘klerk’ en ‘stenotypist’! Voor heel wat functies is het zelfs niet meer duidelijk onder welk barema ze moeten vallen. En dat betekent dat de werkgever willekeurig barema’s kan hanteren. Als vakbond willen we zulke toestanden natuurlijk zoveel mogelijk vermijden.”
Twee belangrijke data
Ons Recht: Wat zal er precies gebeuren in de eerste helft van 2018?
Wim: “De nieuwe classificatie is van toepassing sinds 1 januari 2018. Hiervoor werden twee cao’s ondertekend die slaan op de ziekenhuizen, de thuisverpleging, het Rode Kruis en de wijkgezondheidscentra. De ene cao regelt de invoering van de nieuwe classificatie, de andere regelt het nieuwe verloningssysteem. Eind januari kregen alle werknemers uit deze sectoren al een brief die uitlegde wat er allemaal zal gebeuren. Er zijn twee data die belangrijk zijn. Voor 30 april 2018 moet iedereen van zijn werkgever een ‘sectorale functiebeschrijving’ toegewezen krijgen. Die functiebeschrijving kan worden gekozen uit een lijst van 218 functies. We hebben gezorgd voor een moderne lijst, aangepast aan de meest recente evoluties in het werkveld. Bij iedere functie hoort een uitgebreide beschrijving. Samen met die beschrijving krijgt de werknemer ook een overzicht van zijn eventueel nieuw barema. De volgende belangrijke datum is 30 juni 2018. Uiterlijk op die datum moet de werknemer kiezen of hij in het IFIC-systeem stapt.”
Ons Recht: Kan iedere werknemer dan vrij kiezen of hij meestapt in het IFIC-verhaal of niet?
Wim: “Inderdaad. Samen met de functietoewijzing op 30 april zal hij ook zijn nieuw voorstel van verloning te zien krijgen. Al die 218 functies werden ingedeeld in 20 klassen en er werden voor die klassen ook nieuwe barema’s voorzien. Het zou kunnen dat het huidig loon van de werknemer hoger is dan het nieuw voorgestelde loon. In dat geval kan de werknemer kiezen om niet in te stappen en blijft hij ook zijn huidig loon behouden; zelfs de toekomstige verhogingen worden gegarandeerd! Een kleine groep werknemers kan in de eerste fase nog niet instappen. Diegenen die al een premie beroepstitel of –bekwaamheid krijgen kunnen in deze eerste fase niet instappen, maar behouden wel die premie.”
We nemen iedereen mee
Ons Recht: Je spreekt van fase 1, komen er dan nog fasen?
Wim: “Ja. De volledige invoering van dit systeem kost meer dan 400 miljoen euro. Je voelt dus al aan dat er in verschillende stappen zal moeten worden gewerkt, afhankelijk van het budget dat we van de overheid krijgen. Eigenlijk was het de bedoeling van minister Maggie De Block (Volksgezondheid) dat er alleen een nieuwe functieclassificatie zou komen voor de medewerkers van de zorgafdelingen. Maar wij hebben ons daar altijd tegen verzet. Iedereen die werkt in de sector is een gezondheidswerker en draagt zijn steentje bij in de organisatie. Een loodgieter, een onthaalbediende, een verpleegkundige of een hoofdverpleegkundige, het zijn allemaal werknemers. Wij zouden de non-profitvakbond niet zijn als we er niet op hadden gehamerd dat àlle personeelsleden voor ons belangrijk zijn.”
Ons Recht: Wat kan er dan juist gebeuren in die eerste fase?
Wim: “We hebben verschillende systemen onderzocht waarbij we met een beperkt budget toch een eerste stap kunnen zetten. Na veel overleg hebben we gekozen voor een overgangssysteem waarbij voor iedereen het verschil wordt berekend tussen het loon van nu en het toekomstig nieuw loon. Via een uitgebreide loonstudie kwamen we tot de berekening dat we via die techniek 18,25% van het verschil konden toekennen voor alle werknemers. Dit betekent natuurlijk dat je voor iedere werknemer een berekening moet maken. Eerst kijken wat het huidig loon is, dan het toekomstig loon vaststellen, en 18,25% van die kloof overbruggen.”
Ons Recht: Het klinkt nogal ingewikkeld!
Wim: “Het is inderdaad een ingewikkelde berekening, maar bij IFIC zijn we ondertussen de laatste hand aan het leggen aan een computerprogramma waarmee je dit allemaal individueel kan berekenen. Vakbondsmilitanten zullen dit instrument kunnen gebruiken om aan werknemers uitleg te geven over hun nieuw barema. Het programma kan ook helpen om de keuze te maken om wel of niet in te stappen.”
Militanten staan paraat
Ons Recht: Het worden dus drukke tijden voor onze LBC-NVK-militanten?
Wim: “Zeer zeker. Maar we zijn dan ook al een aantal maanden bezig met de voorbereiding van deze helse periode. Op dit moment organiseren we vormingssessies voor de militanten die in de plaatselijke begeleidingscommissies zitten. In die commissies, die verplicht moeten worden opgericht, geven de militanten advies aan de werkgever over alle individuele functietoewijzingen. Er zijn hiervoor al meer dan 500 militanten opgeleid. In een volgende fase krijgen zij ook nog vorming over het gebruik van het computerprogramma om werknemers individueel te helpen wanneer ze moeten kiezen om al dan niet mee te doen aan IFIC. In heel wat instellingen en ACV-dienstencentra zullen zitdagen worden gehouden voor de werknemers. Wij zullen iedere werknemer helpen om een keuze te maken.”
Ons Recht: Wat gebeurt er als werknemers niet akkoord gaan met de informatie die ze krijgen op 30 april?
Wim: “Ook dat is voorzien. Als een werknemer niet gaat met de functietoewijzing op 30 april, kan hij of zij hiertegen beroep aantekenen. Dat moet gebeuren voor 30 juni. En ook op dit punt zullen de LBC-NVK-militanten helpen! Er zitten ook militanten in de beroepscommissies. Als werknemers na een beslissing van zo’n commissie nog altijd vinden dat de toewijzing niet juist gebeurde, is zelfs een ‘hoger beroep’ mogelijk bij een externe commissie. Tegen midden november 2018 zouden alle procedures moeten zijn afgewerkt.”
Nog werk op de plank
Ons Recht: En dan zit het werk voor IFIC erop?
Wim: “Toch niet. Er komt nog een tweede fase aan, vermoedelijk in 2020. En ook de Vlaamse non-profitsectoren boeken stilaan vooruitgang. Het nieuwe systeem moet bovendien up-to-date worden gehouden en er is een onderhoudsprocedure voorzien. Werknemers die graag op de hoogte worden gehouden, houden best de website www.if-ic.org in de gaten. Je kan je via die site inschrijven om de periodieke nieuwsbrief te ontvangen. Werk genoeg dus in de komende jaren!”
Auteur: Denis Bouwen/Wim Hardy | Foto: BelgaImage