Goede hiv-remmers haalden de voorbije 10 tot 15 jaar de urgentie uit het aids-discours. Holebi-activisten hebben tegenwoordig andere katten te geselen. Maar het kan geen kwaad om even om de hoek te kijken, naar een tijd toen de diagnose hiv+ nog evenveel betekende als een doodvonnis. Hoe schrijnend dat eruitzag, illustreert Robin Campillo met het bruisende ‘120 battements par minute’, kortweg BPM.
Drijvend op de urgentie die past bij de titel en de tijd – begin 1990 – neemt Campillo zijn kijker mee naar de meetings en acties, én leven en dood van de leden van ACT UP-Parijs, de Franse tak van de advocacy-beweging voor en door mensen met aids.
De aidsactivisten trekken met scheidsrechterfluitjes, nepbloed én argumenten van leer tegen de nalatigheid van de farma-industrie en de onverschilligheid van de Franse overheid. En zij brengen blitzbezoeken aan scholen om te doen wat Volksgezondheid verzuimt: jongeren voorlichten over (on)veilige seks.
Maar naast het actievoeren is er volop het leven en de liefde. En de dood. Campillo’s empathische fly on the wall-aanpak geeft de militanten een gezicht en persoonlijkheid mee. Naarmate hij inzoomt op twee van hen – de seropositieve Sean en zijn gezonde vriend Nathan – verstilt dit energieke groepsportret tot een innig, hartverscheurend relatiedrama.
Campillo, bekend van voortreffelijk schrijf- en montagewerk voor Laurent Cantet (onder meer ‘Entre les murs’), regisseert trefzeker en vertelt meeslepend. Zijn cast, met Nahuel Pérez Biscayart (Sean) en Arnaud Valois (Nathan) op kop, is ontwapenend authentiek. Tussen de tragische lijnen door richt BPM ook een schalkse blik op een internetloze tijd waarin de sigaret nog niet uit de openbare ruimte was verbannen en het nieuws heet van de naald uit de fax dreunde.
120 battements duurt bijna 2,5 uur, maar heeft mij geen moment losgelaten: niet bij de doortastende ACT UP-meetings die efficiëntie vergen ‘omdat tijd is zoals het leven: kort’; niet bij de turbo-acties waarmee Sean en Co staat en ‘Big Pharma’ uit hun inertie porren; niet bij de onbevangen erotische passages; niet bij het onthutsende afscheidsproces dat ons nog eens met de neus op de feiten drukt, namelijk dat, hoe vitaal ook, deze mensen de dood in de ogen kijken. Bouleversant.
‘120 battements par minute’ is sinds 23 augustus te zien in de Belgische cinema’s.
Auteur: Karin Seberechts