Als wij het niet doen, wie dan wel?

Filipijnse vakbondsvrouw Emma Manuel is niet meer

Emma Manuel, een geëngageerde syndicaliste uit de Filipijnen, is niet meer. Ruim dertig jaar geleden stond ze mee aan de wieg van Alliance of Health Workers (AHW), de Filipijnse vakbond van de gezondheidswerkers, een partnervakbond van de LBC-NVK. Later werd ze daar tot voorzitter verkozen. Een taak die ze met veel vuur op zich nam.

Achttien jaar geleden ontmoette ik haar voor het eerst, in Manilla. Ze nam me mee naar het Tondo Medical Center, naar de dienst radiologie waar ze werkte. Ik was gechoqueerd door de povere infrastructuur en het gebrek aan bescherming voor het personeel. Vakbondswerk in een ziekenhuis draait niet alleen om het loon en de arbeidsomstandigheden van wie er werkt. “We moeten een brede, politieke strijd voeren voor het recht op gezondheid en het recht op zorg voor iedereen. Niet alleen voor wie geld heeft”, zei Emma. Om die overtuiging te voeden had ze met een ploeg vrijwilligers een systeem van vakbondsvorming opgezet, dat ze later met financiële steun van de LBC-NVK en Wereldsolidariteit kon uitbreiden. Daar was ze erg blij om. Ze organiseerde ook ‘solidaire vakantieweken’. Dan trok ze met dokters en verpleegkundigen naar krottenwijken, naar het arme platteland, naar streken waar een tyfoon was voorbij geraasd, om medische hulp te bieden.

Emma combineerde een passie voor rechtvaardigheid met een stevige maatschappij-analyse en een grote empathie voor kwetsbare mensen. Ze vond het walgelijk dat ondernemers winst wilden maken op de kap van zieken. Mee onder haar impuls werd de strijd tegen de commercialisering van de zorg een belangrijk actiedomein van AHW. Dat er elk jaar duizenden Filipijnse dokters en verpleegkundigen emigreren omdat de overheid veel te weinig investeert in zorg stemde haar triest. Ze zag ook, zoals vele andere Filipijnse ouders, met pijn in het hart haar eigen dochter met haar gezin naar Canada vertrekken. Toen ze al ernstig ziek was, ging ze nog mee actie voeren voor een groter gezondheidsbudget.

Toen ik haar chattend aanmaande om wat meer rust te nemen en de acties aan anderen over te laten antwoordde ze: “Als wij het niet doen, wie dan wel?”, gevolgd door een relativerende knipoog. Nu hebben anderen het toch overgenomen, geïnspireerd door het geloof, de kracht en de humor van Emma.