Je kon er niet omheen. De acties van boze boeren waren alomtegenwoordig in de media, op café en in de huiskamer. Ook in vakbondsmiddens ging het protest niet onopgemerkt voorbij.
Actievoeren, je hoeft het ons niet te leren. Het is een essentieel onderdeel van onze impactstrategie om op straat de omvang te tonen van de groep mensen die het menens is met een bepaalde zorg of bekommernis. Zo leggen we gewicht in de schaal en geven we extra vuur aan een beweging. Want wie erbij is, voelt zich gesterkt door vele anderen. Daarom ook hebben we heftig gereageerd tegen de groeiende politieke ontrading rond die vorm van maatschappelijke betrokkenheid. Een democratie heeft inspraak én tegenspraak nodig. Publieke acties zijn daar een wezenlijk onderdeel van.
Gemengd waren dan ook onze gevoelens bij de allereerste boerenprotesten: een resem wegblokkades waarbij de gemiddelde vakbondsmars bleek wegtrekt, had een forse impact op verkeer en economie, maar kreeg langs politieke kant onmiddellijk erkenning. Terecht. Mensen sluiten niet voor hun plezier een snelweg af. Oprecht luisteren is dan een allereerste voorwaarde om tot oplossingen te komen – en overigens ook een onmisbaar ingrediënt in de strijd tegen extreemrechts.
Voor ons als vakbond voelde die politieke reactiebereidheid helaas ook wat wrang en frustrerend aan. Misschien moeten wij ook sparen voor een tractor om gehoord te worden? Want de politieke interesse is veel minder als wij pleiten voor vrije loononderhandelingen in sectoren met boomende winsten, als we op straat komen voor een zorgzame financiering van de sociale zekerheid of als we aan een Delhaizewinkel willen verduidelijken hoe sociale afbraak kansen op een acceptabel inkomen kapot maakt.
In positieve zin onthouden we het respect voor actievoerders waar politici met wat goede wil toe in staat blijken. Daar herinneren we hen later graag nog eens aan. Bovendien zijn een deel van de boerenmotieven ook de onze. We supporteren krachtig voor iedereen die ijvert voor een fatsoenlijk inkomen voor ieder lid van onze samenleving. Dat de belangen van grote bedrijven en ketens dat soms in de weg staan, is een herkenbare analyse. De omslag naar een economie, productie en ook landbouwmodel dat de grenzen van de planeet erkent, is broodnodig. Inspraak en betrokkenheid zijn daarin essentieel. De gemiste politieke kansen om echte participatie van boeren te organiseren, tonen nu voluit hun effect. Werkgeluk voor ieder in een duurzame omgeving en met een billijk inkomen is een ambitieus perspectief dat fundamentele vraagstukken opwerpt. Het debat daarrond zal de komende jaren nog meer op scherp komen. Boeren en vakbonden zouden wel eens parallelle belangen kunnen ontdekken tegenover een tegenstander die vooral gedreven wordt door winstambities op de korte termijn.
Standpunt: Lieveke Norga | Foto: Wouter Van Vooren