Vliegen met Ryanair wordt steeds meer een risico. Ook de voorbije zomer werden in Charleroi opnieuw honderden vluchten geannuleerd door stakingen. De piloten willen daarmee het bedrijf onder druk zetten om enkele elementaire sociale rechten na te leven. Zolang Ryanair dat niet doet, zullen de stakingen blijven doorgaan.
Schendingen van arbeidswetgeving
Dat Ryanair een arrogante speler is die zich niet te veel aantrekt van wetgeving is al langer duidelijk. Het blijkt ook nu uit de grieven van de piloten. “Volgens het bedrijfsakkoord (cao) vliegen piloten bij Ryanair vijf dagen en hebben ze daarna vier dagen rust. Maar die cao heeft Ryanair eenzijdig veranderd. Na vijf dagen krijgen ze voortaan nog maar drie dagen rust,” schetst vakbondssecretaris Hans Elsen de situatie. “De federale overheidsdienst die toeziet op de naleving van de cao’s liet Ryanair al weten dat die eenzijdige aanpassing niet kan, maar daar trekt het bedrijf zich niks van aan. Het weet dat het nog jaren aansleept voor een eventuele rechtszaak het verplicht om die plannen terug te schroeven of een sanctie oplegt.”
“Zolang Ryanair de regels niet respecteert, blijven stakingen onvermijdelijk”
Eenzelfde perverse redenering past de directie toe op de lonen van het personeel. Tijdens corona stemden de piloten in met een inlevering van 20%, op voorwaarde dat die werd hersteld zodra het weer beter ging. Intussen floreert het bedrijf weer als vanouds en zijn de lonen van het management terug op het oude niveau. Ryanair wil nu finaal ook die 20% opnieuw betalen, maar weigert de 14% indexering daaraan toe te voegen, hoewel dat natuurlijk ook wettelijk verplicht is. “Opnieuw, het bedrijf weet dat het illegaal bezig is, maar dat het toch niet gesanctioneerd zal worden.”
Wat ook op de achtergrond nog meespeelt is een oudere rechtszaak, die een aantal piloten in 2018 al aanspanden tegen Ryanair. Die ging over toenmalige wettelijke onregelmatigheden. Die zaak is nog altijd niet afgehandeld en zit Ryanair hoog. “Daarom liet Ryanair weten dat de piloten die zich uit de zaak terugtrekken, toch hun werkregime van vijf werkdagen en vier rustdagen mogen behouden. Dat is natuurlijk je reinste chantage”
Trage justitie
Veel heeft dus te maken met de ‘waanzinnige traagheid’ van de rechtsgang in ons land, zoals Elsen het noemt. “Sinds 2018 dienden we een hele reeks klachten in bij de sociale inspectie. Eentje daarvan ging over piloten die systematisch halftijds werden ingeschreven bij de sociale zekerheid. Geen onbelangrijk detail, want het betekent dat de betrokkenen bijvoorbeeld in geval van werkloosheid een uitkering krijgen op basis van een halftijdse tewerkstelling of dat ze later met hun pensioen in de knoei komen met minder volledige jaren dan in werkelijkheid gepresteerd werden. Het gaat dus om overduidelijke fouten uit 2018, die nu pas voor het eerst in behandeling zijn. Een uitspraak volgt ten vroegste binnen drie jaar, dus acht jaar na de feiten. Een ander voorbeeld is de niet-uitbetaling van het vakantiegeld tijdens corona. Dat vond Ryanair toen te duur. Maar zo werkt het natuurlijk niet en het bedrijf weet dat ook. Ryanair gaat bewust in de fout, omdat het weet dat het nog tien jaar kan duren voor het moet betalen. En wellicht ook minder dan effectief zou moeten, omdat niet iedereen de moeite zal doen om te procederen. Wij willen collectieve oplossingen, die gelden voor alle betrokkenen en waarvoor niet iedereen apart moet procederen.”
Ontmoedigen
Intussen minimaliseert Ryanair de stakingen en doet de directie alsof het haar niet deert. Maar Elsen weet wel beter. “Charleroi is voor hen een belangrijke luchthaven. De belangrijkste zelfs, goed voor zowat 10% van de winst van het bedrijf. Door de staking te minimaliseren wil Ryanair de piloten ontmoedigen om door te gaan. Want ze voelen het wel degelijk. Het getuigt ook van een grote minachting voor de reizigers. Die voelen de staking natuurlijk wél en ze worden zelden door Ryanair gecompenseerd.”
Zolang Ryanair de regels niet respecteert, blijven stakingsprikken onvermijdelijk. “Op die manier willen we klanten te ontmoedigen om bij Ryanair te boeken. Want het zal nooit zeker zijn of je kan vertrekken. En op een eerlijke compensatie als reiziger hoef je bij Ryanair ook al niet te rekenen.” Iedereen is alvast gewaarschuwd.
Auteur: Jan Deceunynck | 
Afbeelding: ACV