De Himalayastaat Bhutan meet de welvaart van zijn inwoners met een heel eigen maatstaf: het Bruto Nationaal Geluk. Daarbij worden zorg voor de natuur en sociale, educatieve, spirituele en andere humane toetsstenen naast economische ijkpunten in de berekening meegenomen. Dat gemeten geluk, leren we in Pawo Choyning Dorji’s Lunana: A Yak in the Classroom, komt niet uit de lucht vallen.
Het vereist onder meer dat elke bekwame burger ten behoeve van zijn medeburgers vijf jaar voor de staat werkt. De jonge leraar Ugyen moet nog een dienstjaar kloppen, maar wil eigenlijk zanger worden en heeft een visumaanvraag voor Australië lopen. Tijdens zijn evaluatiegesprek bekent hij aan zijn leidinggevende dat hij het helemaal heeft gehad met het leraarschap. Die weet wel raad met zijn demotivatie: ze stuurt Ugyen naar de gemeenteschool van Lunana, niet alleen de meest afgelegen school van Bhutan, maar wellicht van de hele aardbol. Een lange busreis en een achtdaagse voettocht verder en 4800 meter hoger heten de 56 inwoners van Lunana hem hartelijk welkom. Hun school blijkt een lemen barak met vijf bankjes en onbestaand lesmateriaal. Maar ze telt ook een handjevol gretige leerlingen, en een jak…
Voor wie zoals ikzelf nog nooit een film uit Bhutan zag, is Lunana: A Yak in the Classroom een hoogst aimabele kennismaking. Pawo Choyning Dorji troont ons in een conventionele verstelstijl en verpozend tempo mee met zijn nukkige hoofdfiguur. Die struint met zijn onafscheidelijke smartphone, Engelse tussenwerpsels, (natte) Gore-Tex-schoenen én achteloze airtje een rudimentairdere realiteit binnen, waarin verwondering en achting voor onderwijs, tradities, spiritualiteit en de natuur zijn wereldse inzichten in perspectief zetten. Choyning Dorji kijkt minzaam naar de mens in verre onaangetaste oorden, maar verliest zich nergens in bucolische idealisering. Zijn film biedt veeleer een toegankelijke, verfrissende kijk op afstand én raakpunten in de levens van de Bhutanese stedeling en die van zijn landgenoten ‘aan het einde van de wereld’. Als mildheid en een vederlicht vleugje relativerende humor geldige referentiepunten zijn voor bruto nationaal geluk, doet Pawo Choyning Dorji met deze sympathieke pastorale alvast zijn duit in het zakje.
Lunana: A Yak in the Classroom is vanaf 11 mei te zien in de Belgische bioscopen.
Recensie: Karin Seberechts