Klaar voor een herstructureringsgolf?

Vakbondswerk in de industriesector

Dat de economie lijdt onder corona weet iedereen. Niet in het minst ook in de industriesector. Puls Magazine maakte een stand van zaken op met Philippe Bervoets. Als algemeen coördinator voor de industriesector bij ACV Puls coördineert hij vakbondswerking in sectoren als de metaalbouw, staal, non-ferro, controleorganismen en de voedingsnijverheid.

Hoe hebben we de coronacrisis aangepakt?

“Toen duidelijk werd hoe ernstig de crisis was, hebben we als vakbond ingezet op enerzijds de sectorale gidsen die de veiligheid van de werknemers moesten garanderen en anderzijds tijdelijke werkloosheid om zoveel mogelijk banen te redden.
In de metaalsector hebben we samen met arbeiders een gezamenlijke sectorgids opgesteld. Dat leidde tot een sterke leidraad op maat van de sector. Voor de voedingssector is dat helaas niet gelukt. Werkgevers­federatie FEVIA en de arbeiders hebben de bedienden niet betrokken. We hebben enkel achteraf nog details kunnen toevoegen. De gids is daardoor ook minder sterk.
Het systeem van tijdelijke werkloosheid kennen arbeiders al lang. Bedienden nog niet. Om vlug te kunnen inspelen op de crisis, heeft de overheid tijdelijke werkloosheid wegens overmacht mogelijk gemaakt. Voor arbeiders bestaan meestal sectorale regelingen die werkgevers tot een financiële bijdrage verplichten. Daar zijn we over beginnen onderhandelen. We hebben tot hier toe enkel voor bedienden in de metaalsector eenzelfde werkgeverstoeslag kunnen bekomen. In de andere sectoren nemen onze afgevaardigden dat op in hun bedrijf. Met wisselend succes.”

Het valt op dat de industriesectoren vrij goed stand houden.

“Er zijn grote verschillen tussen en binnen de industriesectoren. In non-ferro, staal en controleorganismen is de impact beperkt. Sommige metaalbedrijven floreren als nooit tevoren. Volvo Cars Gent bijvoorbeeld kan de vraag met moeite volgen. Ook ondernemingen die voor de gezondheidssector produceren, hebben de wind in de zeilen. Andere hebben het erg moeilijk. In de voedingsnijverheid is het beeld gemengd. Vooral luxeproducten zoals pralines verkopen veel minder en de bestellingen van de horeca zijn gedaald.
Bijna alle industriebedrijven maken gretig gebruik van tijdelijke werkloosheid. Dat betekent minder personeelskosten. We houden ons hart al vast voor 2021, wanneer dat systeem wegvalt. Sommige bedrijven kunnen al geen beroep meer doen op de ‘corona’-werkloosheid en vallen terug op economische werkloosheid, dat niet dezelfde mogelijkheden biedt. Er zijn hier en daar al herstructureringen aangekondigd.
Gelukkig is er nog weinig sprake van faillissementen. De ondernemingen die nu toch failliet gaan, zaten al in moeilijkheden voor corona. Maar misschien zullen ook ondernemingen die in normale omstandigheden konden blijven bestaan, de boeken moeten neerleggen.”

Zijn wij daar als vakbond op voorbereid?

“Herstructureringen zijn schering en inslag in de industrie. Maar de huidige problemen zijn niet te wijten aan de normale marktwerking. Corona is een externe factor die een zware aanslag pleegt op de economie.
We hebben daar intern over gediscussieerd en zijn van plan om zeer kritisch te kijken naar de herstructureringsplannen die ons worden gepresenteerd. Ook al is de situatie in een kleine KMO met weinig financieel draagvlak anders dan in een multinational, we zijn vast van plan ons offensief op te stellen.”

Hoe willen jullie dat doen?

“Bij een herstructurering bestaan er wettelijke procedures die ons in staat stellen alternatieve plannen voor te stellen aan de werkgevers. We willen daar nog meer op inzetten. Na een economisch-financiële analyse van een bedrijf nagaan, ‘Klopt dat wel, wat de werkgever hier zegt? Is het probleem zo groot, dat wij akkoord moeten gaan met massale ontslagen?’
We zien dat werkgevers bij herstructureringen vaak te diep snijden en achteraf nieuwe mensen moeten aanwerven en opleiden. Maar ondertussen hebben ze wel grote maatschappelijke schade aangebracht. Wij willen focussen op alternatieve maatregelen, zoals de corona-­arbeidsduurvermindering om de moeilijke periode te overbruggen. We zullen de tewerkstelling maximaal blijven beschermen.
We gaan niet onderhandelen zonder de werkvloer te betrekken. De werknemers regelmatig informeren, bevragen en laten meebeslissen, is cruciaal.

Het gevaar bestaat verder dat men zal proberen aan de loon- en arbeidsvoorwaarden te sleutelen. Daar hebben wij als vakbond een duidelijk standpunt over: no pasarán. Wij sluiten tijdelijke ingrepen niet uit, maar zullen verworven arbeidsvoorwaarden niet laten afnemen.”