Toen eind februari de eerste tekenen van de gevolgen van het ‘Chinees coronagriepje‘ zich begonnen af te tekenen op internationaal vlak, werd het stilaan duidelijk in de luchtvaart. Dit was geen crisismoment zoals de voorgaande momenten. Niet te vergelijken met de aanslagen van 2016, de bankencrisis of de aanslagen van 9/11. Nee, dit was van een andere dimensie en zou veel ingrijpender zijn.
Maart 2020
Geleidelijk aan groeide vanaf 16 maart bij de volledige lockdown het besef dat alle luchtvaartmaatschappijen, grondafhandelingsbedrijven en aanverwante luchtvaartsectoren in zware financiële stormen terecht zouden komen. Iedere internationale luchtvaartgroep kondigde afslankingen en drastische herstructureringen aan. Nationale overheden werden gesmeekt om directe hulp want de crisis was structureel. Tijdelijke werkloosheid was een pleister voor velen, maar voor de werknemers van Swissport kwam het faillissement keihard aan. Maart 2020 en de daaropvolgende maanden gaan de geschiedenisboeken in: nooit eerder bleven de vliegtuigen zo lang en massaal aan de grond staan.
Brussels Airlines overkop?
Op 12 mei kondigde de directie van Brussels Airlines (BA) aan dat ze zowat 1.000 van de 4.200 jobs zou schrappen. Lufthansa had haar 
dochtermaatschappijen een streng dieet opgelegd en overal, ook bij Austrian Airlines en Eurowings, werd de hakbijl in het personeelsbestand gezet. De slopende weken daarna waren voor het personeel weken van enorme solidariteit. Het vliegend personeel, met op kop een sterke syndicale pilotengemeenschap, ging er resoluut voor om zoveel mogelijk mensen aan boord te houden. Ze hadden er zelfs een inlevering tot 40 % van hun loon voor over. Een sociaal plan met de mogelijkheid om vrijwillig te vertrekken, was het objectief. Daarnaast werd een kader afgesproken waarin het nieuwe BA zou gaan opereren in de toekomst. Er werden nieuwe vlieg- en rusttijden en een andere verloning op tafel gelegd als ruggengraat van het toekomstplan voor de volgende jaren. De werknemers hadden de keuze: ofwel een vrijwillig vertrek met een bijhorende premie voor het jarenlang engagement voor BA, ofwel samen aan nieuwe voorwaarden BA verder uitbouwen als volwaardige hub binnen de Lufthansagroep in Zaventem. Het was voor veel werknemers een verschroeiende keuze maar ieder moest dit in eer en geweten kunnen doen.
Luchthavencommissie
Daarnaast lag ook de vraag naar financiële steun van de regering op tafel. Met die steun zou BA als steunpilaar van de luchthaven van Zaventem verder kunnen. Op 7 juli pleitte het ACV in de Kamercommissie van het parlement voor deze regeringssteun maar ook voor de oprichting van een luchthavencommissie. De luchthaven van Zaventem is de grootste industriële pool van het land na de haven van Antwerpen. Ze creëert directe tewerkstelling voor 20.000 werknemers en daarbij indirect ook nog eens 40.000 jobs. Die zijn het inderdaad waard om in de toekomst een permanent en structureel overleg te hebben met de regering en de sociale partners.
Met een steunpakket van de regering ter waarde van 460 miljoen staat BA intussen terug overeind. Zo kan een duurzaam luchthavenbeleid uitgebouwd worden met het oog op een toekomst waarin klimaatdoelstellingen aan belang winnen. Mogelijke winsten van de luchthavenuitbating moeten worden geïnvesteerd in de werknemers en de toekomstmobiliteit is de boodschap. Luchtvaart moet hoopvol durven werk maken van nieuwe tijden.
Kunstwerk brengt hulde aan luchthavenpersoneel
Op 9 juni werd Swissport Belgium failliet verklaard. 1.500 werknemers verloren van de ene dag op de andere hun job. Het graffiti kunstwerk dat op 14 juli onthuld werd brengt een ode aan de werknemers van Swissport en alle werknemers op de luchthaven. Zij doen de luchthaven draaien!
Het graffitikunstwerk beeldt verschillende leden van het luchthavenpersoneel af. Een stewardess aan de incheckbalie, een bagagist, een operationele medewerker en een poetshulp staan in rode en groene kleuren te pronken op het gebouw van het failliete Swissport. Het beeld moet vermijden dat de gevolgen van de coronacrisis voor de luchtvaartsector snel vergeten zullen worden.
Auteur: Polle Buekenhout | Foto: Paul Corbeel en PhotoNews