Een tijd geleden lanceerde ACV Puls een bevraging rond ‘tijd’ en hoe jij die gebruikt, verdeelt en bespaart. Uit de resultaten blijkt een stevige, dagelijkse worsteling.
Laten we beginnen met het goede nieuws: een kleine 20% van de mensen die de bevraging invulden, ervaren geen tijdsprobleem. Ze geven aan een goed evenwicht te hebben gevonden tussen werk- en privétijd.
Bij de anderen lopen de knelpunten sterk uiteen. Er zijn verhalen van jonge ouders die na het werk de handen overvol hebben met hun kroost, maar ook van oudere werknemers die na jaren van hard labeur geen energie meer over hebben, of van werknemers die het werk niet kunnen of mogen loslaten omdat mails en telefoons blijven binnenstromen. Een verhaal ook van te weinig volk voor te veel werk, uitvallende collega’s en extra werklast voor de overblijvers. Maar het gaat evengoed over bijzonder onregelmatige en onvoorspelbare werkuren die het quasi onmogelijk maken om ‘iets leuks’ te plannen in de vrije tijd.
Meer met minder
Heel herkenbare verhalen voor de jobcoaches van het loopbaancentrum van ACV Puls. Ook zij krijgen elke dag mensen over de vloer die worstelen met hun tijd. “Heel vaak horen we hoe mensen ervaren dat ze steeds méér moeten doen op minder tijd en collega’s. De druk wordt daardoor steeds hoger”, legt Kathleen Brants uit. “Ze hebben het steeds moelijker om hun job te combineren met de zorgtaken thuis. Nog altijd worden die het meest opgenomen door vrouwen. Zij worstelen dus vaak nog meer dan mannen”, vult Annelies Dousy aan.
Ook veel vijftigplussers kloppen aan bij het loopbaancentrum, weet Marc Van den Broeck. “Ze zijn vaak al enige tijd aan het aftellen naar een landingsbaan of tijdkrediet. Maar de leeftijdsgrenzen worden opgeschoven en de mogelijkheden ingeperkt. Ze weten ook niet altijd wat er mogelijk is en ze zijn bang voor de gevolgen voor hun pensioen”.
Tijdskrediet of deeltijds werken biedt trouwens niet altijd een uitweg: “Vaak worden takenpakketten niet méé afgebouwd, waardoor het in de praktijk betekent dat de druk om het werk in de verminderde tijd af te krijgen, nog verhoogt”. Voor ruim een derde van de respondenten die de Puls-bevraging invulden is het bovendien geen optie: ze hebben het al opgenomen, het loonverlies is te groot of hun werkgever is radicaal tegen.
Eigen schuld
Sommige werknemers leggen de schuld bij zichzelf. Ze noemen zichzelf ‘nu eenmaal perfectionistisch’ of voelen ‘een sterk verantwoordelijkheidsgevoel’. “Dat is uiteraard mooi. Maar werken aan 200% is voor niemand haalbaar. Je treft geen schuld en je bent niet abnormaal als je dan onder de druk bezwijkt”, legt Saskia de Bondt uit. “Het is niet flauw of verkeerd om stressklachten dan te bespreken met je huisarts. Daar moeten we hen vaak van overtuigen.”
Maar ook leren nee zeggen, pauzes nemen, een wandelingetje tijdens de middagpauze… kan helpen om rust in te bouwen”, legt Kathleen uit. “We merken ook dat thuiswerk voor nogal wat mensen de druk heeft verlicht”, vult Saskia aan. “Het wegvallen van de pendeltijd creëert ruimte. Maar nogal wat werkgevers hebben na corona die mogelijkheden teruggeschroefd. Pijnlijk, want als je destijds of rondom jou hebt ontdekt dat het werkt, is het lastig als je van die mogelijkheid geen gebruik meer kan maken”.
Gesprek aangaan
De oplossing voor de tijdworsteling ligt zelden helemaal binnen je eigen bereik. “Op een aantal dingen heb je invloed, op andere niet”, legt Kathleen Brants uit. Daarover moet je het gesprek aangaan met je baas of leidinggevende. En dat blijkt een lastige horde. “Vaak helpen we mensen om zich daarop voor te bereiden. Het helpt als een coach met een open blik mee nadenkt hoe je dat best aanpakt”.
In een aantal gevallen geven mensen omwille van de druk een andere wending aan hun carrière. Maar ook dat is niet eenvoudig. “De zoektocht naar een werkomgeving die goed bij jou past, is een moeilijke oefening. Zeker als daar nog een opleiding bij komt kijken. Want dat moet je ook die nog een plekje geven, legt Annelies uit. “Een avond per week lukt meestal nog wel. Maar als je voor een graduaat of bachelor kiest, gaat het om een groot engagement voor iemand die al veel druk ervaart”.
Het thema beroert duidelijk véél mensen. Reden genoeg voor ACV Puls, om ‘tijd’ tot centraal thema te verheffen voor het komende congres. De komende maanden nodigen we je op tal van manieren, momenten en plaatsen uit om ons te laten weten hoe jij dagelijks met de uitdagingen omgaat en waar voor jouw het schoentje het meest knelt. Samen maken we #TijdVoorTijd!
Auteur: Jan Deceunynck