8 mei coalitie wil herinnering aan overwinning op fascisme levend houden

8 mei 1945. De dag dat nazi-Duitsland capituleerde. Het fascisme was verslagen. In onze buurlanden wordt die dag jaarlijks herdacht als een feestdag. Maar in ons land vreemd genoeg niet. Of niet meer. Want tot 1974 was 8 mei een vrije dag voor ambtenaren en schoolkinderen. Maar toen werd de feestdag afgeschaft en gaat de dag steeds geruislozer voorbij.

Een veelkleurige coalitie van mensen en organisaties wil daar verandering in brengen. Het was Ellen De Soete die het initiatief nam om te ijveren voor de herinvoering van de feestdag. Intussen wordt haar actie gesteund door talloze anderen. Ook ACV Puls sloot zich aan bij de 8 meicoalitie.

Waarom wil je van 8 mei opnieuw een feestdag maken?

DE SOETE: “De bevrijdingsgedachte is nog altijd relevant. Verzetsmensen hebben toen hun leven gegeven om ons te bevrijden van het fascisme. Maar om de democratie te bewaren, mogen we nooit vergeten wat er toen gebeurd is. Want we zien het om ons heen opnieuw gebeuren. Kijk maar naar het racisme of naar hoe het stakingsrecht ondermijnd wordt. We moeten waakzaam blijven. Met de 8 meicoalitie willen we een boodschap brengen van solidariteit, gelijkheid en antiracisme.”

Mensen kennen jou als één van de getuigen uit de Canvas-reeks ‘Kinderen van het verzet’. Jouw ouders waren verzetsstrijders. Hoe belangrijk is dat voor jouw engagement?

DE SOETE: “Heel belangrijk. Mijn papa en mama zijn in de oorlog allebei opgepakt. Verraden door collaborateurs. Ze hebben het allebei overleefd, maar vooral mijn mama heeft hard geleden tijdens haar gevangenschap. Ze is zwaar gefolterd. De details heb ik lang niet gekend. Mijn papa heeft altijd heel open verteld over wat er met hem gebeurd was. Maar mijn mama niet. Het was te pijnlijk. Pas op het einde van haar leven, 70 jaar na de bevrijding, heeft ze me beetje bij beetje de gruwelijke details verteld van haar foltering door de Gestapo. Ik heb ook toen pas de littekens op haar lichaam gezien. Toen ik een kind was, wist ik niet veel meer dan dat ze tijdens de oorlog gedeporteerd was. Meer vertelde ze niet. Wat ik me wel herinner is dat moederdag bij ons nooit een feest was zoals bij de andere kinderen die ik kende. Bij ons was het een dag in mineur. Het was de dag dat ze de executie van haar broer in Oostakker herdacht, begrijp ik nu. Hij is tijdens de oorlog geëxecuteerd en in een massagraf gedumpt.”

 

“Pas op het einde van haar leven heeft mijn mama me verteld over haar foltering door de Gestapo. Het was te pijnlijk. Maar ze zag dingen terugkomen. Zachtjes en onopvallend. Maar onschuldig is het niet.”

 

“Op het einde van haar leven vond mama het belangrijk om er toch over te vertellen, want ze zag dingen gebeuren die haar aan die tijd herinnerden. ‘Ze komen eerst op hun sloefen, daarna met hun botten,’ zei ze. Fascisme begint zachtjes en onopvallend. Mensen gaan het bijna normaal vinden. Ook nu meet extreem rechts zich een sociaal imago aan. Maar onschuldig is het niet. Ze zijn racistisch. Ze willen de vrouw terug aan de haard. Ze hakken in op vakbondsrechten. Daar zijn onze grootouders voor op straat gekomen. En terecht. Vakbonden zijn nodig. We mogen dat niet laten gebeuren.”

En daarom wil je 8 mei, de bevrijding van het fascisme terug in de aandacht brengen.

DE SOETE: “Inderdaad. Voor mij ligt dit heel gevoelig, recht vanuit het hart. Ik word er emotioneel van. Mijn mama zei me: ‘Meiske, er komt een tijd dat ook jij je nek zal moeten uitsteken. Wij hebben gedaan wat we konden. Nu is het aan jullie.’ En dat is precies wat ik nu doe. Ik vertel het verhaal van mijn mama en kom op voor wat zij en ik belangrijk vinden: de vrijheid om te mogen zijn wie je bent. Om mens te mogen zijn en niet bang voor haat en geweld. En ik ben zo blij met de steun die ik overal krijg. Zo veel mensen en organisaties die positief reageren op mijn oproep om van 8 mei weer een feestdag te maken! De bevrijding van het fascisme en de strijd voor democratie en vrijheid krijgt terug weerklank. De volgende stap is dat we de politici vragen om er mee hun schouders onder te zetten. Ik hoop zo hard dat het lukt.”

Lees meer over de actie op www.8meicoalitie.be

Auteur: Jan Deceunynck |  Afbeelding: Shutterstock