Dat het nodig was om – zeker sinds de coronapandemie – ons ‘werkleven’ grondig te herbekijken, staat buiten kijf. De arbeidsdeal spreekt daarom over het ‘recht op deconnectie’, het recht om buiten de werkuren niet bereikbaar of beschikbaar te zijn. Maar ‘deconnectie’ is geen nieuw thema. ACV Puls timmert al jaren aan die weg. En bij Belfius heeft de werkgever met het personeel al langer afspraken gemaakt rond deconnectie. Katia De Maertelaere, militant bij Belfius, legt uit.
Hoe lang bestaan er al afspraken rond deconnectie bij Belfius?
Katia De Maertelaere: Het recht op deconnectie werd voor het eerst in 2018 in een cao gegoten. De aanleiding hiervoor was een nieuwe arbeidsorganisatie. Personeelsleden konden vrijwillig kiezen om hun arbeidstijd niet langer te registreren. Voor ACV Puls was kiezen niet verliezen, want het evenwicht werk-privé is altijd cruciaal voor ons. Werknemers mochten geen nadeel ondervinden van de keuze die ze maakten.
Wat moeten we ons voorstellen bij die cao?
Katia De Maertelaere: Bijvoorbeeld om niet ingelogd te zijn buiten de overeengekomen werkuren. Niemand kan verplicht worden om buiten de werkuren mails te lezen en te beantwoorden. Het respecteren van weekends en vakantiedagen valt daar ook onder. Uiteraard zijn er uitzonderingen mogelijk, in functie van de verantwoordelijkheid van medewerkers bij dringende problemen. De directie maakte bovendien werk van opleidingen, om iedereen bewust te maken van de risico’s van te veel connectie. ‘Gezond (de)connecteren’ en ‘ How can your smartphone boost your health’ zijn daar voorbeelden van.
Wordt dat recht op deconnectie niet door iedereen op een andere manier ingevuld?
Katia De Maertelaere: Het vraagt een cultuurwijziging bij elke medewerker van Belfius. Je mag jezelf geen druk opleggen om ’s avonds toch mails te lezen en je mag dat ook niet verwachten van anderen. Leidinggevenden moeten weten dat het not done is om na 18 uur nog iets te vragen tegen de volgende ochtend. Het lijkt evident, maar sommige leidinggevenden zijn niet zo overtuigd van dat gezond evenwicht tussen werk en privé. Toch merken we dat de directie achter onze aanpak staat. Elke jaar bevraagt ze het personeel over dit thema. De resultaten bespreken we dan tijdens het sociaal overleg.
Werkdruk, telewerk en deconnectie zijn thema’s die in jullie sector heel veel aandacht krijgen.
Katia De Maertelaere: We hebben het recht op deconnectie bij de onderhandelingen over telewerk nog concreter in de cao uitgewerkt. Zo kunnen werknemers die hun recht op deconnectie toepassen, geen sanctie krijgen. De werkgever zal het principe altijd respecteren. De werkdruk meten, is cruciaal, ook zonder verplichte tijdsregistratie. Op sommige momenten kan het drukker zijn dan normaal, maar we merken ook dat die werkdruk wordt veroorzaakt door structurele onderbestaffing.
Hoe gaan jullie daar als ACV Puls-vertegenwoordigers mee om?
Katia De Maertelaere: We kijken er systematisch op toe dat de regels gerespecteerd worden. Inbreuken melden we aan de directie. Maar we kiezen vooral voor een positieve benadering, waarbij de directie opleidingen aanbiedt aan het personeel en een pluim geeft aan wie het goed doet.
Heb je nog tips voor werknemers die moeilijk kunnen deconnecteren?
Katia De Maertelaere: Mensen werken steeds vaker thuis. Ze sparen dus verplaatsingstijd uit. Toch zijn er heel wat mensen die langere dagen maken, middagpauzes overslaan of geen tijd vrijmaken voor een pauze. We raden aan die momenten in je werkdag in te bouwen. Respecteer je middagpauze, lunch op je gemak en haal eens een frisse neus. Je gaat nadien met meer energie terug aan de slag!
Hoe ga jij om met je werktijd? Heb jij je werktijd onder controle of haal je het onderste uit de kan om alle balletjes in de lucht te houden? Voel jij feilloos aan wanneer het tijd is om je laptop dicht te klappen of heeft het toenemende thuiswerk bijkomende tijd en energie opgeëist? ACV Puls ontwikkelde een leuke zelftest die je aangeeft hoe goed jij de balans weet te bewaren.
Doe de test op: www.jijenjewerktijd.be
Auteur: Tom Van Aken | Afbeelding: Shutterstock