Werknemers willen ook na corona blijven thuiswerken

Op naar collectieve afspraken over thuiswerk!

De voorbije maanden gingen bedrijven massaal over op thuiswerk. Volgens een enquête onder thuiswerkers willen negen van de tien werknemers één tot drie dagen per week blijven thuiswerken na de coronacrisis. Maar hoe zit het met een wettelijk kader voor thuiswerk? Wij polsten bij Manon Van Thorre van de dienst Onderneming van het ACV hoe het zit.

Van Thorre: Het Belgische arbeidsrecht maakt een onderscheid tussen structureel en occasioneel telewerk. Over structureel telewerk is er cao nr. 85. Voor iedere telewerker afzonderlijk moet een overeenkomst worden opgesteld en voor elke arbeidsovereenkomst moet een schriftelijk aanhangsel worden opgesteld. Occasioneel telewerk wordt veel informeler geregeld door de Wet Werkbaar en Wendbaar Werk van 2017. Die geeft elke werknemer het recht om aan de werkgever te vragen om incidenteel te mogen thuiswerken. Maar dat is uiteraard een zeer minimaal kader voor thuiswerk.

Hoe wordt het thuiswerk nu dan geregeld in de ondernemingen?

Van Thorre: Informeel en à la tête du client. Voor telewerk is geen bedrijfs-cao of een vermelding van het arbeidsreglement nodig. Maar wij willen hierover als vakbond wel collectieve afspraken waardoor thuiswerk mogelijk wordt voor alle werknemers die door hun functie of bepaalde opdrachten in aanmerking komen. Zij moeten vrijwillig in (en uit) het systeem kunnen stappen.
In een cao kan ook worden bepaald of werknemers al dan niet mogen overwerken, hoe hun onkosten worden vergoed, hoe de werktijden worden geregistreerd en hoe de werkgever controle uitoefent. Want we willen natuurlijk vermijden dat werknemers continu bereikbaar moeten zijn of dat hun privacy wordt aangetast.

Kan corona een hefboom zijn om hier verdere afspraken over te maken?

Van Thorre: We hopen het alvast. Verschillende onderhandelingen met de werkgevers leverden tot nu toe helaas niets op en er is nog steeds geen nationale cao die alle vormen van telewerk regelt. Onze jarenlange eis is niet veranderd: we willen een minimale verplichting om op verzoek van de werknemers te discussiëren over telewerk in hun bedrijf. Door de lockdown zijn de omstandigheden natuurlijk veranderd. De uitzondering is de regel geworden en telewerk werd de voorbije maanden massaal toegepast. Het ACV wil daarom graag opnieuw onderhandelen over een cao die alle vormen van telewerk regelt. Cao nr. 85 uitbreiden naar de occasionele telewerkmogelijkheden, zou het sociaal overleg in de ondernemingen vergemakkelijken.

Tips voor thuiswerkers

• Breng structuur in je dag. Sta op hetzelfde uur op als wanneer je naar je werk gaat. Maak tijd voor korte pauzes en werk niet te lang door. Geconcentreerde blokken van 1 à 2 uur zijn prima. Neem ’s middags ook tijd voor je lunch. En je werkdag hoeft, pauzes inbegrepen, niet langer te duren dan 8 of 9 uur.
• Creëer een aangename werkomgeving. Liefst een beetje apart, zodat je na je werkdag de deur van je ‘kantoor’ kan toetrekken en het werk achter je laten. Richt je omgeving in als een werkplek. Installeer je dus aan tafel en niet in de zetel.
• Let ook op je houding. Ideaal zijn een verstelbare bureaustoel en werktafel. Zorg anders voor een werkblad op ellebooghoogte zodat je met ontspannen schouders kan werken en met je armen in een hoek van 90°. Plan ook wat beweging in. Een hele dag stilzitten is niet gezond.
• Een laptop is verre van ideaal om een dag door te werken. Werk indien mogelijk met apart klavier, muis en scherm. Heb je geen scherm? Zet je laptop dan op een verhoogje zodat de bovenkant van je scherm op ooghoogte komt, op armlengte van je ogen.
• Maak een realistische planning. Bespreek met je leidinggevende je to do’s voor je thuiswerkdag en vink af wat je gedaan hebt. Lijstje afgewerkt? Computer uit. Krijg je het lijstje niet afgewerkt? Bespreek het dan met je leidinggevende, maar ga niet eindeloos door.
• Hou contact met je collega’s. Op kantoor is het makkelijk om snel een vraag te stellen tussendoor of even te checken of alles vlot verloopt. Op afstand is dit veel moeilijker. Maar wel belangrijk. Bellen of ‘zoomen’ houdt contactlijnen beter open dan mailen. Kies je toch voor mail? Vergeet dan niet dat wat je schrijft soms anders overkomt dan wat je zegt of bedoelt. Let dus op hoe je dingen formuleert.
• Schakel afleiding uit. Zorg voor een rustige werkplek en schakel de meldingen van je sociale media uit. Maak ook afspraken met je huisgenoten om tijdens je werkblokken zo weinig mogelijk gestoord te worden. Dat maak je wel goed tijdens de pauzes die je inbouwt.