Om de twee jaar zijn de sociale partners wettelijk verplicht een gezamenlijk advies uit te brengen over de ‘welvaartsenveloppe’. Ze becijferen in dat advies aan de regering hoe sterk de sociale uitkeringen boven de index moeten stijgen om het inkomen van zieken, werklozen, gepensioneerden … niet nog verder te laten wegzakken in verhouding tot dat van andere inkomensgroepen. Belangrijk, want ook nu al komen heel wat uitkeringen niet eens boven de armoedegrens.
Corona heeft de problematiek van te lage uitkeringen nog verscherpt. De armoedegrens is niet hoog. Maar toch halen duizenden burgers die aangewezen zijn op een uitkering die grens niet. Voor een alleenstaande lag de Belgische armoededrempel in 2018 op 1.187 euro per maand, voor een gezin met 2 volwassenen en 2 kinderen op 2.493 euro per maand. Duizenden werkloze alleenstaande moeders of vaders met kinderen blijven eronder steken. Ook de minimumpensioenen zijn te laag. Wij pleiten al langer voor een minimum van € 1.600. En in de ziekte-uitkeringen hebben we recent, omwille van de coronacrisis, een minimumbedrag kunnen invoeren. Maar dit is slechts tijdelijk. Redenen genoeg dus om nù in te grijpen.
Toch weigeren de werkgevers om samen met de vakbonden een advies uit te brengen. Waarom? De werkgevers gebruiken de discussie over de welvaartsenveloppe liever als chantagemiddel bij de tweejaarlijkse onderhandelingen over het interprofessioneel akkoord in januari. Dan onderhandelen ze op basis van de loonwet met de vakbonden over de mate waarin de lonen mogen stijgen. Een rotslechte wet overigens, die de vakbonden al jaren in een zeer onevenwichtige onderhandelingspositie drumt.
Maar los daarvan, wordt die wet nu ook gebruikt om de verhoging van de vervangingsinkomens uit te stellen. Ze houden de aanpassing van de sociale uitkeringen liever achter de hand als pasmunt in de onderhandelingen over de loongroei van de werknemers. De werkgevers koppelen zo twee verschillende dossiers die niets met elkaar te maken hebben. Chantage op kap van de mensen die rond moeten komen met een vervangingsinkomen. Dat moet stoppen.
Corona verdraagt dat soort spelletjes niet langer. Maar ook zonder corona pikken we dit niet. Constructief als we zijn, hebben de vakbonden alvast een gemeenschappelijk advies overgemaakt aan de regering. Het woord is nu aan hen.
Op 28 september werden in alle provincies van het land symbolische acties opgezet. De focus lag daarbij op de welvaartsvastheid van de uitkeringen maar evenzeer op een totale versterking van de sociale zekerheid én onze eis om het minimumpensioen op te trekken tot € 1.600.
De sociale zekerheid was voor iedereen hét houvast tijdens de coronacrisis. Werkgevers, zelfstandigen, werknemers, freelancers… iedereen had het stelsel nodig. Een versterking van het huis is nù dringend nodig.
Auteur: Stefaan Decock