Betaalde vakantie in 10 vragen & antwoorden

De zomermaanden komen in het vizier, en het zal allemaal wat anders lopen dan voorzien. Misschien maak je toch al of nog plannen om die maanden in te vullen? Dan komt je vakantiegeld goed van pas. Hieronder vind je het antwoord op tien vragen die dikwijls worden gesteld over de betaalde vakantie voor bedienden.

1. Op hoeveel dagen vakantie heb ik recht?

Het aantal vakantiedagen waarop je in 2020 recht hebt, is afhankelijk van je prestaties in 2019. Heb je in 2019 een volledig jaar gewerkt, dan heb je recht op vier weken betaalde vakantie in 2019. Heb je een onvolledig jaar gewerkt, dan heb je maar recht op verlof op basis van de effectieve prestaties. Een berekening op maat zal moeten gebeuren.

2. Ik ben vorig jaar een paar keer afwezig geweest, tellen die periodes mee als gewerkte maanden?

De reden van afwezigheid bepaalt of die afwezigheid wordt gelijkgesteld. De voornaamste gelijkgestelde periodes zijn: de eerste 12 maanden afwezigheid wegens ziekte of ongeval, afwezigheid wegens arbeidsongeval of beroepsziekte, moederschapsrust, economische werkloosheid, betaalde vakantiedagen, feestdagen, ADV-dagen, klein verlet, inhaalrust overuren. Was je in 2019 afwezig om een andere reden? Neem dan zeker contact op met je vakbond, dan kunnen we de gelijkstelling bepalen.
Voor sommige afwezigheden is geen gelijkstelling voorzien en bouw je dus ook geen vakantierechten op. Dat is het geval voor periodes van tijdskrediet of thematisch verlof, verlof om dwingende redenen, onbetaald verlof, periodes gedekt door een opzegvergoeding.

3. Ik werkte vorig jaar voltijds en nu deeltijds. Op hoeveel vakantiedagen heb ik dan recht?

Als je in heel 2019 voltijds hebt gewerkt, heb je in 2020 ook recht op vier weken betaalde vakantie. Maar je kan nooit meer vakantie opnemen dan mogelijk volgens je huidige arbeidsregime in 2020. Het aantal vakantiedagen waarop je als deeltijdse werknemer recht hebt, moet dan ook worden berekend in verhouding tot het aantal werkdagen per week in je huidig systeem.
Voorbeeld: als je in 2019 voltijds hebt gewerkt, dan heb je in 2020 normaal recht op 20 verlofdagen. Als je in 2020 overschakelt naar 19 uur per week week, gespreid over 3 werkdagen, dan heb je nog recht op 12 vakantiedagen.

4. Ben ik dan een deel van mijn 20 opgebouwde dagen gewoon kwijt?

Nee. De dagen waar je recht op had, zal je niet meer kunnen opnemen, maar die ‘verloren’ dagen (in het voorbeeld 8) worden wel uitbetaald in de maand december.
Een vermindering van het aantal werkuren zal uiteraard ook gevolgen hebben voor de verlofrechten van volgend jaar.

5.  Ik heb geen volledig jaar gewerkt. Heb ik dan ook recht op vier weken vakantie?

Het principe is dat iedereen recht heeft op 4 weken vakantie. Maar als je in 2019 niet volledig hebt gewerkt, kan je geen 4 verlofweken opbouwen. Voor wie geen 4 weken heeft, werd een aanvullend stelsel ingevoerd. Deze aanvullende vakantie is een recht, maar je bent niet verplicht om hiervan gebruik te maken. Wil je er toch gebruik van maken, en zijn al je wettelijke dagen op, dan moet je aan een aantal voorwaarden voldoen:
– Je moet een activiteit als werknemer starten (bijvoorbeeld jongeren die in 2019 afgestudeerd zijn of bedienden die in 2019 als ambtenaar of zelfstandige hebben gewerkt) of hervatten (bijvoorbeeld na werkloosheid, na langdurige ziekte)
– Ook deeltijdse werknemers die hun arbeidstijd verhogen met minstens 20% of overstappen naar een voltijds regime, hebben onder bepaalde voorwaarden recht op aanvullende vakantie.
Je kan bij je werkgever aanvullende vakantie vragen vanaf het moment dat je in 2020 minstens 3 maanden werkt. De duur van de aanvullende vakantie wordt berekend in verhouding tot de periode die je in dat bedrijf werkt, maar kan nooit meer zijn dan 4 weken (inclusief de gewone vakantiedagen). Vanaf de laatste week van je eerste 3 maanden heb je recht op 1 week vakantie.
De werkgever betaalt dan het normale loon voor deze aanvullende vakantiedagen, maar dit zal nadien worden verrekend. Je betaalt deze vakantie dus eigenlijk zelf!
Andere regelingen (jeugdvakantie of seniorvakantie) zijn misschien gunstiger. Ga zeker na of je hieronder valt.

6.  Kan ik om het even wanneer mijn vakantiedagen opnemen?

Neen, dat kan niet. De planning moet altijd gebeuren na akkoord van de werkgever, en volgens de regels die gelden in de onderneming.
In het arbeidsreglement kunnen wat regels staan over de opname maar volgende principes gelden altijd:
– een ononderbroken periode van 1 week moet worden gewaarborgd;
– gezinshoofden genieten bij voorkeur van vakantie tijdens de schoolvakantie;
– een ononderbroken periode van 3 of 2 weken wordt gewaarborgd als je respectievelijk jonger of ouder bent dan 18 jaar
– de vakantie mag in principe, met een paar uitzonderingen, niet in halve dagen worden genomen
– vakantie moet worden toegekend vóór 31 december.
Vakantiedagen mag je dus niet overdragen naar een volgend jaar. Als je de dagen niet kunt opnemen wegens bijvoorbeeld ziekte, dan moeten ze door de werkgever worden uitbetaald.

7. Wat als ik ziek word terwijl ik al vakantie had gepland?

Word je ziek vóór het begin van je vakantie, dan primeert de ziekte en kan je je vakantiedagen later opnemen. Word je pas ziek tijdens je vakantie, dan primeert de vakantie en ben je die vakantiedagen kwijt.

8. Wat gebeurt er met mijn niet-opgenomen vakantiedagen wanneer ik in 2020 uit dienst treed?

Aan het einde van de arbeidsovereenkomst moet de werkgever het vakantiegeld uitbetalen. Dit bestaat uit twee stukken:
1) saldo vakantiegeld: 15,34% van het brutoloon van 2019 tenzij je al vakantiegeld ontving;
2) vervroegd vakantiegeld: 15,34 % van het brutoloon van 2020 voor de vakantieperiode van 2021.

9. Kan ik de rest van mijn vakantiedagen dan nog opnemen bij mijn nieuwe werkgever?

Ja, dat kan. Het saldo aan niet opgenomen dagen kan je bij een nieuwe werkgever opnemen.

10. Waarom krijg ik bij mijn nieuwe werkgever dan zo weinig vakantiegeld?

Omdat je vorige werkgever al vakantiegeld uitbetaalde, zal je nieuwe werkgever het al betaalde vertrekvakantiegeld (enkel en dubbel) mogen aftrekken. De huidige werkgever moet zelf ook vakantiegeld uitbetalen op basis van je huidige loon.