Jongeren vinden vakbonden niet meer nodig
Uit internationale studies blijkt dat jongeren vaker dan ouderen vinden dat vakbonden belangrijk zijn. Ongeveer 80% van de jongeren zegt dat sterke vakbonden noodzakelijk zijn om arbeidsvoorwaarden en lonen te beschermen. Recentere Belgische cijfers bevestigen dit. Over de jaren heen stijgt het aandeel van de werkende bevolking dat vertrouwen heeft in vakbonden, en dan vooral bij jongere werknemers. Het vertrouwen van jongeren in vakbonden ligt in peilingen trouwens steevast hoger dan dat in, onder andere, politieke partijen en multinationals.
Almaar minder jongeren worden lid van de vakbond
Een blik op die cijfers toont inderdaad aan dat jongeren minder vaak lid zijn van een vakbond. Maar opvallend, in vergelijking met onze buurlanden scoort België hier beduidend beter. Terwijl er in de buurlanden op het vlak van lidmaatschap echt sprake is van een kloof tussen jongeren en ouderen, is er in België eerder sprake van een gracht. Het percentage van de werknemers dat lid is van een vakbond noemen we de syndicalisatiegraad. Net zoals in alle ons omringende landen ligt die syndicalisatiegraad bij ons lager onder jongeren. Maar in tegenstelling tot de buurlanden doet er zich in België geen daling van het aantal aangesloten jongeren voor.
Jongeren kunnen zich niet vinden in wat vakbonden voorstaan
“Jongeren zien vakbonden als clubs voor oude mannen.” Zulke uitspraken doen vermoeden dat jongeren het niet eens zijn met de standpunten van vakbonden. Maar uit onderzoek blijkt dat jongeren zich juist wel goed kunnen vinden in de ideologische lijn van vakbonden. Wel is het zo dat jongeren die lid worden van een vakbond dit vaker doen voor de dienstverlening; bijvoorbeeld om juridische hulp te vragen of om een uitkering te regelen. Het ideologische verhaal speelt voor jongeren een minder grote rol. Dat komt omdat leden pas na de start van hun lidmaatschap kennismaken met het inhoudelijke verhaal. Zo’n ‘socialisatieproces’ neemt tijd. Maar tegen die tijd zijn jongeren natuurlijk geen jongeren meer.
Jongeren hebben minder baat bij vakbonden
Soms wordt beweerd dat jongeren minder baat hebben bij wat vakbonden doen als gevolg van de jobs die ze uitoefenen. Het klopt dat jongeren minder vaak werken in de sectoren waarin vakbonden traditioneel hun machtsbasis hebben. Maar het is evenzeer waar dat jongeren vaker werken in sectoren met povere loon- en arbeidsvoorwaarden, vaker werken in flexibele statuten en minder dikwijls een contract van onbepaalde duur hebben. Hierdoor ondervinden jongeren vaker ‘kleine’ moeilijkheden op de arbeidsmarkt en voelen ze zich vaak uitermate aangesproken door de dienstverlening van de vakbond.
Lid zijn van de vakbond kost te veel geld
Dat klopt niet. Alle Belgische vakbonden bieden goedkope lidmaatschapsformules aan. Zo heeft het ACV een gratis Enter-lidmaatschap voor jongeren onder 25 jaar en een starterskorting voor jonge werknemers in de vorm van het GO-lidmaatschap. Verder krijgen veel werknemers ook een vakbondspremie, waarmee het betaalde lidgeld voor een groot deel op de werkgever wordt verhaald.
Auteur: Pieter Liagre | Foto: Daniël Rys