Soms zien films er zo écht en ongedwongen uit dat ze door niemand gemaakt lijken, dat ze zomaar gebeuren. Dat is zo bij onze gebroeders Dardenne en, heel zeker, bij Hirokazu Kore-eda. De Japanner vervolmaakt met iedere nieuwe film zijn geraffineerde kijk op familierelaties en gezinsleven in heden- en alledaags Japan. Met ‘Shoplifters’ komt hij andermaal in de buurt van de perfectie.
Niet dat de leefwereld waarin we het gezin Shibata aantreffen nu zo perfect is. Dagloner en pater familias Osamu, zoontje Shota, grootmoeder Hatsue, partner Nobuyo en haar zus Aki zijn niet bepaald modelburgers. Ze draaien hun hand niet om voor een kruimeldiefstal meer of minder, houden de kinderen weg van school, lopen er op hun werk de kantjes af en zijn niet te beroerd om her en der geld af te troggelen. Het gezin woont – kennelijk illegaal – in Hatsua’s volgestouwde bungalow. Ondanks rommel en rumoer heerst er een zekere harmonie onder dit zootje ongeregeld.
Wanneer Osamu en Shota na een avondje shopliften naar huis keren, plukken ze een verkleumde kleuter van een balkon. Ze willen het meisje later, opgewarmd en wel, weer thuis afleveren. Maar de kleuter lijkt mishandeld, en de zin om haar bij de rechtmatige ouders te deponeren deemstert snel weg…
Ergens onderweg kantelt ‘Shoplifter’s van een morsige tranche de vie in het Tokio van vandaag en stoemelings in een vreemde intrige, die veel vragen oproept en de antwoorden (en het oordeel) in het midden laat. Wat voor gezin is dit? Wat is dat eigenlijk, ‘een gezin’? Wie mag zich met recht en reden vader of moeder (laten) noemen? Wat zou er van deze genegeerde zielen geworden zijn, mochten ze niet bijeen gesmeten zijn tot de smoezelige familie die ze vormen? En kunnen lieden die in de regel niet helemaal deugen, ergens, misschien, af en toe, moreel en menselijk toch een streepje voor hebben op hun zogezegd voorbeeldige medeburgers?
Kore-eda sprokkelde de inspiratie voor zijn toegankelijke én onorthodoxe reflectie over leven onder de radar van de moderne maatschappij samen uit krantenberichtjes. Onder zijn meesterlijke regie komt daar twee uur schrandere, medelevende en tegelijk confronterende cinema uit tevoorschijn over waarde en waarachtigheid van familiebanden. Pure cinema, die net zo vlot je hart steelt als de Shibata’s hun huisraad.
‘Shoplifters’ komt op 12 december in de Belgische cinema’s.
Auteur: Karin Seberechts