Wat als de Sociale Zekerheid eindelijk wordt afgeschaft?

Laat je vooral niet in de luren leggen

Het is 1 april 2021: de regering-Vandepoes I schaft de sociale zekerheid af. “Eindelijk”, dachten velen, “netto hou ik nu 1.000 euro meer over!” Pas maanden later werden alle gevolgen duidelijk…
Piet vond het prachtig. Per 1 april 2021 werd zijn nettoloon gelijk aan zijn brutoloon. Als meest gemiddelde verdiener van België steeg zijn maandsalaris van 2.049 tot 3.401 euro! Hij kocht zich meteen een nieuwe iPhone en ging met zijn gezin eens lekker uit eten. Hij droomde al over hoe hij zijn extra nettoloon in de komende maanden zou uitgeven. Het voelde een beetje aan alsof hij de loterij had gewonnen!

Doktersrekening

Tot zijn vrouw Miet doorhad dat zij geen kindergeld meer kregen voor hun drie teerbeminde kinderen: zomaar eventjes 516,88 euro minder! Maar goed, daar gingen Miet en Piet hun wandelvakantie niet door laten vergallen. Anne-Marie en Marianne, de twee jongsten, wandelden mee en konden het niet laten: elke boom moest hun klimpartijen ondergaan. Volgens Marianne had Anne-Marie geduwd. Wat er ook van zij: haar been was lelijk gebroken. Drie weken lang lag ze in het ziekenhuis, de kleurrijke namen van de vrienden op haar gips verzachtten de pijn. Maar niet de factuur, want die liep op tot 9.000 euro, waarvan geen eurocent terugbetaald! Ook de dokters- en kinesistenrekeningen achteraf vielen meer dan 5 keer zo hoog uit, omdat het ziekenfonds niet meer tussenkwam.

Pensioen

Miets vader, Mats, zag het niet meer zitten. Hij stond vijf jaar voor zijn pensioen, toen duidelijk werd dat de pensioenen werden afgeschaft, want ja, die worden ook betaald met de sociale zekerheidsbijdragen. Hoe kon hij op die korte tijd genoeg sparen om te overleven op zijn oude dag? Hij smeekte vol schaamte dat Miet hem financieel zou bijstaan. Werken tot 85 jaar zag hij echt niet zitten. Miet speelde met het idee om haar ‘netto-opslag’ aan haar vader te geven, maar ze besefte dat ze dan zelf niet meer zou rondkomen. Sinds de afschaffing van de sociale zekerheid waren ontzettend veel kosten gestegen. Bovendien wilde ze sparen voor onvoorziene omstandigheden. Zeker na wat haar collega Valerie was overkomen. Valerie was op het werk van de trap gedonderd en zat al 5 maanden in revalidatie. Maar de arbeidsongevallenverzekering was afgeschaft, net als de ziekte-uitkeringen. De medische kosten van duizenden euro’s moest ze zelf ophoesten, in een periode waarin ze geen eurocent inkomen had. Valerie was de wanhoop nabij, al 23.000 euro was ze zo kwijtgespeeld. Met het schaamrood op de wangen had ze geld bij familie en vrienden geleend, maar hoe zou ze dat ooit kunnen terugbetalen?

Toen plotseling …

Miet en Piet hadden geluk: zij hadden allebei werk en sloten een goede – maar dure – privéziekteverzekering af. Die kostte al gauw 9.000 euro per gezinslid per jaar. Liever dat dan ooit 32.000 euro door de maag gesplitst krijgen voor een onbetaalbare maagdarmoperatie of zo.
En toen gebeurde wat niemand zag aankomen. Miet was altijd een erg gewaardeerde werkneemster geweest en ze wist dat ze altijd werk zou hebben. Tot haar werkgever failliet ging. In betere jaren zou ze zo ander werk hebben gevonden, maar de economische conjunctuur was slecht, barslecht. De werkloosheidsuitkeringen waren afgeschaft, dus moest het gezin leven van het inkomen van Piet. Dat was niet groot genoeg om de stijgende kosten en de hypotheeklening te betalen. Met veel spijt in het hart werd dan maar het huis verkocht, op het slechts denkbare moment. De woningprijzen waren namelijk gekelderd, omdat almaar meer mensen in financiële problemen raakten na de afschaffing van de sociale zekerheid. Velen waren genoodzaakt om hun hebben en houden te verkopen en er verschenen te veel woningen op de markt waar nauwelijks vraag naar was.
De armoede in België nam ongekende proporties aan. 40 procent van de bevolking leefde in armoede. Bijna de helft van de bevolking!

Verzet

Almaar vaker braken er relletjes uit, eerst in de grote steden, later ook elders in het land. Piet sloot zich aan bij een verzetsbeweging, om te protesteren tegen de klassenmaatschappij. Het was toch niet normaal dat alleen de superrijken een degelijke gezondheidszorg konden betalen?! Alleen zij hadden geld genoeg voor een auto op de tolwegen, alleen zij stuurden hun kinderen naar scholen met kwaliteitsonderwijs, alleen zij woonden ruim genoeg voor een comfortabel leven. Allemaal dingen die voor het gros van de bevolking vanzelfsprekend waren voor de afschaffing van de sociale zekerheid in het inmiddels roemloze jaar 2021. In de media voerden sociale wetenschappers heftig discussie over het mogelijke einde van de democratie, nu steeds meer politici de avondklok wilden invoeren en de oproerkraaiers hardhandig wilden aanpakken. Maar dat is niet waar Piet op uit was. Hij wilde geen onrust, hij wilde rechtvaardigheid. Zoals vroeger, toen België nog een schoolvoorbeeld van sociale zekerheid had.

Regering-Michel

Akkoord, dit verhaaltje is natuurlijk verzonnen en sterk aangedikt, maar de cijfers kloppen wel bij benadering: meer nettoloon betekent voor de meesten toch meer armoede, omdat veel dingen duurder worden en alleen rijke mensen zich nog bepaalde basisvoorzieningen kunnen veroorloven. Sociale bescherming is een universeel mensenrecht. 15 procent van de Belgen leeft in armoede. Zonder sociale bescherming zou dit 40 procent zijn!
De regering-Michel kiest voor een trage, haast onmerkbare afbouw van onze sociale zekerheid. Lees: van onze sociale bescherming. Het geld waarmee de winsten van bedrijven – zonder enige verplichting trouwens – worden opgekrikt, moet van ergens komen. Er wordt nu 300 miljoen euro bespaard op de pensioenen, in de toekomst waarschijnlijk nog veel meer. De lonen mogen nauwelijks stijgen, terwijl nettoverloning, zoals bonussen, flexijobs en andere lastenvrije banen, wordt aangemoedigd. Maar dat zijn lonen zonder bijdragen aan de sociale zekerheid: je bouwt er geen pensioen mee op en ook geen rechten op wat voor uitkering dan ook. De regering-Michel wil ook besparen op langdurige zieken. Is dat een moderne, beschaafde maatschappij waardig?