Je eigen baan boetseren kan een ‘boost’ geven aan de motivatie

Johanna had zes maanden nodig om het grootste stuk af te leggen van haar herstel na een burn-out. Nu geeft haar arts aan dat ze eindelijk klaar is om deeltijds het werk te hervatten. Ze kijkt met bange ogen uit naar het gesprek met haar werkgever. Johanna weet heel goed: “Als alles bij het oude blijft, kan ik niet terugkeren”.
Gelukkig staan ze op haar werk open voor het idee van progressieve tewerkstelling en de nodige aanpassingen. Johanna beslist om zelf vorm en inhoud te geven aan haar re-integratieplan. Ze denkt goed na over energie en competenties, en hoe er een snuifje zelfzorg bij kan. Ze verschijnt goed voorbereid op het gesprek met haar werkgever en doet meteen een voorstel om haar oude job anders in te vullen. Johanna heeft het over de jobinhoud en stelt aanpassingen in haar takenpakket voor. Maar ze durft het ook aan om vanaf nu een dag thuiswerk per week te motiveren en om haar uurrooster in vraag te stellen. Haar werkgever apprecieert haar en gaat grotendeels akkoord met de voorstellen. Wanneer Johanna opnieuw aan de slag gaat, voelt het inderdaad alsof ze in een nieuwe job stapt.

Welke taken geven jou energie?

Dit is een voorbeeld van wat de Engelsen ‘jobcrafting’ noemen. In Nederland spreken ze van ‘baanboetseren’. Het fenomeen past volledig in het plaatje van de maakbare carrière en de loopbaanbegeleiding. De tijd is voorbij dat alleen de werkgever bepaalde hoe iemand zijn of haar werk moet invullen. Vandaag is er ook inbreng mogeljk – soms zelfs gewenst – van de werknemer. ‘Jobcrafting’ vraagt een grote mate van proactief zijn, initiatief, zelfbewustzijn en verantwoordelijkheid. Het gaat erom te kijken op welke terreinen je invloed hebt. Op een crisismoment denken werknemers wel eens dat er geen enkele uitweg meer is. “Het lukt hier niet meer, ik haat deze plek”, de motivatie zakt zienderogen en de resultaten slinken met de dag. Iemand krijgt het gevoel dat hieraan niets meer kan worden veranderd en zit dan maar te wachten op de dag dat de ‘C4’ in de bus valt.

Waarop heb je wel invloed?

En toch is het zelfs dan nog niet te laat. Ook al heb je geen vat op de economische toestand, ook al kan je niets veranderen aan de keuzes van het topmanagement, ook al kan je erg weinig doen aan het chronische slechte humeur van je chef. Toch zijn er gebieden waar je wel invloed hebt.

Denk om te beginnen eens na over wat ooit voor jou telde in je vak. Welke taken gaven jou energie? Waar kon je jezelf herkennen in de waarden van je organisatie? Welke sterke eigenschappen van jezelf zet je vaak en graag in? Wat boeit jou in je werkterrein? Hoe kan je jouw goede eigenschappen zichtbaarder maken? In welke mate past de inhoud van je job nog bij deze competenties, dit waardenkader of je interesses? Wat wil je bijleren? Moet je écht van werkgever of van sector veranderen of kan je al één en ander realiseren in de job waar je nu zit? Met wie moet je daarvoor het gesprek aangaan en wat kan je precies voorstellen? Praat over je inzet en je energiebronnen. Leg uit hoe jouw ideeën een meerwaarde kunnen betekenen voor de organisatie. Toon je enthousiast op vergaderingen en in werkgroepen. Je voorstellen kan je doen tijdens een gepland functioneringsgesprek of je kan er speciaal een afspraak voor maken.
Zelfsturend werken helpt bovendien tegen stress. Het werk past beter en kan zorgen voor meer plezier en een betere combinatie met het privé-leven. En, mooi meegenomen, de motivatie stijgt.

Wie zijn eigen job wil proberen te boetseren, moet flinke inspanningen doen. Maar het loont zeker de moeite om de uitdaging aan te gaan.